Đường xa (2)

Đường xa (2)

Bước đi là bóng bên đời
Đường khuya trở gót mình tôi, tôi về
Trăng kề làm bạn song đôi
Vô tình tôi giẫm bóng tôi, giật mình ...

...

Đường xa (1)

Đường xa (1)

Bước đi là bóng bên đời
Theo mây là bóng nước trôi chẵng rời
Tương tư mai trắng bên đồi
Thấy người áo trắng làm tôi giật mình ...

Tiên Du tự Nguyễn Trãi

仙 遊 寺 -  阮 廌


短 棹 繫 斜 陽，
匆 匆 謁 上 方。
雲 歸 禪 榻 冷，
花 落 澗 流 香。
日 暮 猿 聲 急，
山 空 竹 影 長。
箇 中 真 有 意，
欲 語 忽 還 忘。


Tiên Du tự - Nguyễn Trãi
Đoản trạo hệ tà dương,
Thông thông yết thượng phương.
Vân quy Thiền sáp lãnh,
Hoa lạc giản lưu hương.
Nhật mộ viên thanh cấp,
Sơn không trúc ảnh trường.
Cá trung chân hữu ý,
Dục ngữ hốt hoàn vương (vong).


Chùa Tiên Du
Buộc thuyền trong bóng chiều rơi,
Lên chùa lễ Phật, gởi đời viễn phương .
Mây về quấn lạnh thiền đường,
Hoa rơi bên suối còn hương cánh tàn .
Vượn kêu gọi bạn lẻ đàn,
Núi quang vạch bóng trúc càng dài ra .
Như chừng ý cảm giao hòa,
Miệng vừa định nói bỗng ta quên lời ...

Chùa Tiên Du : Còn có tên là chùa  Phật Tích có tên chữ là "Vạn Phúc Tự" nằm lưng chừng sườn núi Phật Tích, thuộc thôn Phật Tích, xã Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Theo thư tịch cổ thì chùa Phật Tích là "cái nôi" Phật giáo du nhập vào nước ta. Vào thời Lý, chùa Phật Tích được xây dựng là Ðại danh lam.

Ngôn chí Đường Dần

言志 -   唐寅

不 煉 金 丹 不 坐 禪，
不 為 商 賈 不耕 田。
閒 來 寫 就 青 山 賣，
不 使 人 間 造 孽 錢！

Ngôn chí - Đường Dần
Bất luyện kim đan bất toạ thiền,
Bất vi thương cổ bất canh điền.
Nhàn lai tả tựu thanh sơn mại,
Bất sử nhân gian tạo nghiệt tiền!

Nói lên chí mình

Chẳng luyện công, chẳng toạ thiền,
Chẳng hề buôn bán, canh điền cũng không .
Ngắm nhìn vẽ lại non sông,
Nhủ lòng đừng tạo nghiệt tiền mai sau ...

 Badmonk - Tâm Nhiên

Ngôn Hoài Không Lộ thiền sư

言 懷 - 空路禪師


擇 得 龍 蛇 地 可 居
野 情 終 日 樂 無 餘
有 時 直 上 孤 峯 頂
長 啸 一 聲 寒 太 虛


Ngôn Hoài - Không Lộ thiền sư
Trạch đắc long xà địa khả cư,
Dã tình chung nhật lạc vô dư.
Hữu thời trực thướng cô phong đính,
Trường khiếu nhất thanh hàn thái hư.
Tỏ Nỗi Lòng
Chọn được đất lành dựng thảo am
Hồn quê vui sướng hưởng ngày nhàn
Có khi chống gậy vào non thẳm,
Cười lên cho thấu lạnh trời hoang

Thiền sư Dương Không Lộ (?-1119), người làng Hải Thanh, huyện Giao Thuỷ (nay tỉnh Nam Định), gia đình làm nghề chài lưới, chỉ riêng ông đi tu . Sau khi học đạo Phật, ông về tu ở chùa Keo (tỉnh Thái Bình) và đi truyền đạo ở nhiều nơi trong nước. Truyền rằng thời ấy có thái tử bên Trung Quốc bị bệnh nặng, không ai chữa khỏi, phải cho mời ông chữa khỏi bệnh cho Thái tử, ông chỉ nhận đồng đem về nước, đúc hàng loạt chuông lớn, ban cho các nhà chùa. Do đó, nhiều làng có nghề đúc đồng đều thờ ông làm tổ nghề này . ( Theo Giác Ngộ Online )

Lương Châu Từ (Xuất Tái) Vương Chi Hoán

涼 州 詞 - 王 之 渙


黃 河 遠 上 白 雲 間
一 片 孤 域 萬 仞 山
羌 笛 何 須 怨 楊 柳
春 風 不 度 玉 門 關

Lương Châu Từ  -  Vương Chi Hoán


Hoàng hà viễn thượng bạch vân gian
Nhất phiến cô thành vạn nhận san
Khương địch hà tu Oán Dương Liễu
Xuân phong bất độ Ngọc môn quan


Bài hát Lương Châu


Dòng sông như chảy vào mây trắng
Treo giữa sơn trùng cổ thành hoang
Sáo Khương thổi khúc Oán Dương Liễu
Gió xuân không đến Ngọc Môn quan

Có bản dịch là Xuất Tái ( Biên ải )出塞


 

Suwa saraba
Mizu yori mizu e
Yuki no michi   -  Konishi Raizan

Farewell, sire
Like snow, from water come
To water gone

Hóa thân từ nước rổng không
Thành nước trôi đi chẵng bận lòng
Dẫu biết đến đi như tuyết lạnh
Nhưng giữ lòng trong tựa nước trong

釣止ま
りて光る鐘に
蛍かな - 正岡子規
Tsurigane ni
Tomarite hikaru
Hotaru kana - Masaoka Shiki


Ngọt ngào bạn đến tri âm,
Nóc chuông
Đom đóm sáng thầm
Nắng đêm...

Masaoka Shiki -  正冈子规 ? (1867 - 1902) , có bút danh là Masaoka Noboru (正冈升) là một nhà thơ, nhà phê bình văn học, đồng thời cũng là nhà báo trong thời kỳ Meiji của Nhật Bản. Shiki được xem như là một trong những nhân vật quan trọng trong việc phát triển thơ haiku hiện đại .

Trại đầu xuân độ Nguyễn Trãi

寨 頭 春 渡 -  阮 廌

渡 頭 春 草 綠 如 煙，
春 雨 添 來 水 拍 天 。
野 徑 荒 涼 行 客 少，
孤 舟 鎮 日擱 沙 眠 。

Trại đầu xuân độ - Nguyễn Trãi

Ðộ đầu xuân thảo lục như yên,
Xuân vũ thiêm lai thủy phách thiên.
Dã kính hoang lương hành khách thiểu,
Cô chu trấn nhật các sa miên.

Bến xuân ở đầu trại

Cỏ xuân xanh lẫn khói trời
Thêm mưa bụi xuống thêm vời vợi xa
Đường quê ngõ vắng khách qua
Con thuyền gát bãi hoàng sa ngủ vùi ...

Nguyễn Trãi (1380 - 1442 ) hiệu là Ức Trai, quê ở Chi Ngại (Chí Linh, Hải Dương) sau dời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây). Cha là Nguyễn Phi Khanh, một học trò nghèo, học giỏi, đỗ thái học sinh (tiến sĩ). Mẹ là Trần Thị Thái, con Trần Nguyên Đán, một qúy tộc đời Trần.

Lên sáu tuổi, mất mẹ, lên mười tuổi, ông ngoại qua đời, ông về ở Nhị Khê, nơi cha dạy học. Năm hai mươi tuổi, năm 1400, ông đỗ thái học sinh và hai cha con cùng ra làm quan với nhà Hồ. Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta Nguyễn Phi Khanh bị chúng đưa sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi và một người em đi theo chăm sóc. Nghe lời cha khuyên , ông trở về, nhưng bị quân Minh bắt giữ. Sau đó, ông tìm theo Lê Lợi. Suốt mười năm chiến đấu, ông đã góp công lớn vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc. Đầu năm 1428, quét sạch quân thù, ông hăm hở bắt tay vào xây dựng lại nước nhà thì bỗng dưng bị nghi oan và bắt giam. Sau đó ông được tha, nhưng không còn được tin cậy như trước. Ông buồn, xin về Côn Sơn. Đó là vào những năm 1438 - 1440. Năm 1440, Lê Thái Tông mời ông trở lại làm việc và giao cho nhiều công việc quan trọng. Ông đang hăng hái giúp vua thì xảy ra vụ nhà vua chết đột ngột ở Trại Vải (Lệ Chi Viên, Bắc Ninh). Vốn chứa thù từ lâu đối với Nguyễn Trãi, bọn gian tà ở triều đình vu cho ông âm mưu giết vua, khép vào tội phải giết cả ba họ năm 1442.
Nỗi oan tày trời ấy, hơn hai mươi năm sau, 1464, Lê Thánh Tông mới giải tỏa, rồi cho sưu tầm lại thơ văn ông và tìm người con trai sống sót cho làm quan.

Thiệp Giang - Độ Giang

Thiệp Giang - Độ Giang

Mắt ai xanh biếc miền Đông Độ
Ý đến Tây Lai mây Ý bay
Lời giông, tiếng sóng chưa-từng-Có
Không-từng giáp mặt tử sinh này
Chín năm Thiếu Thất Viên dung mãn
(Chắc đá vì ai tạc dáng ngồi )
Bẻ lau đạp sóng về Thiên Trúc
Gió nuốt mây trời lãng đãng trôi...

Bát Nhã

Bát Nhã
 
Bát nhã chân vô tông ,
Nhân không, ngã diệc không .
Quá hiện vị lai Phật ,
Pháp tính bản tương đồng .

Lý Thái Tông (1000–1054)

Trí huệ vốn không gốc ,
Không phải ai Không phải ta .
Trước phật sau phật vô lượng phật,
Pháp tính kìa sen nỡ một tòa.

...

LÁ BÂNG KHUÂNG

LÁ BÂNG KHUÂNG

Lên non chiều nắng hanh vàng
Lưng đồi quỳ nỡ , vàng tay người về
Cửa thiền gởi tạm bùa mê
Cầm tay chiếc lá Bồ Đề bâng khuâng...

Tiễn nhau

Tiễn nhau


Gặp nhau, để tiển biệt ly
Biệt ly, để tiển người đi qua đời.
Tiễn nhau môi nghiến nụ cười,
Đêm về ú ớ tiển lời trong mơ.
Sáng nay mưa trắng bãi bờ
Bến đò tiển một con đò trong mưa
Có người ngồi tựa song thưa
Nhìn rêu ngõ trúc tương tư lá vàng ...

Hoa năm cánh nở

Hoa năm cánh nở

Chín năm mộng tưởng loang như khói
(Chắc khói là mây bay cuối trời )
Vách đá nhìn hoa năm cánh nở,
Trái nụ cho đời chiếc dép rơi...

Tam nguyệt hối nhật tống xuân Giả Đảo

三 月 晦 日 送 春  - 賈島
 
三 月 正 當 三 十 日
春 光 別 我 苦 吟 身
共 君 今 夜 不 須 睡
未 到 曉 鐘 猶 是 春

Tam nguyệt hối nhật tống xuân - Giả Đảo
Tam nguyệt chính đương tam thập nhật
Xuân quang biệt ngã khổ ngâm thân
Cộng quân kim dạ bất tu thụy
Vị đáo hiểu chung do thị xuân.

Ngày cuối tháng ba tiễn xuân
Tháng ba, nhằm cuối ngày xuân tận
Nhan sắc giao mùa bỏ khách ngâm
Thức trọn đêm nay cùng bạn nhé,
Chưa hồi chuông sớm vẫn còn xuân.
Ba mươi, ngày cuối tháng ba
Xuân lưu li sẻ sắp rời bỏ ta...
Đêm nay thức trọn canh tà,
Chuông chưa điểm sớm vẫn là nguyên xuân...

Nguyên hoả Khuông Việt

元火 -   匡越


木 中 元 有 火，
元 火 復 還 生。
若 謂 木 無 火，
鑽 燧 何 由 萌。

Nguyên hoả - Khuông Việt

Mộc trung nguyên hữu hỏa
Nguyên hỏa phục hoàn sinh
Nhược vị mộc vô hỏa
Toàn toại hà do manh?

Nguồn gốc Lửa

Trong cây ngầm mầm lửa
Có lửa lửa mới bùng
Nếu bảo cây không lửa
Cọ xát tự cháy bừng

Trong cây vốn chứa lửa ngầm
Âm thầm chỉ chực cháy bùng sát na
Nếu mà Không lửa sao là
Tự đâu Ma xát cây này cháy lên

ĐẠI SƯ KHUÔNG VIỆT (933 – 1011) người họ Ngô tên là Chân Lưu, hậu duệ của Ngô Thuận Đế (thuỵ hiệu của Ngô Quyền). Quê ở hương Cát Lị, huyện Thường Lạc. Thụ giới tại chùa Khai Quốc với thiền sư Vân Phong (?-957). Năm 40 tuổi (971), nhà sư được vua Đinh Tiên Hoàng phong chức Tăng thống, sau đó được ban hiệu là Khuông Việt Đại sư. Đại sư Khuông Việt thuộc thế hệ thứ 5 dòng thiền Vô Ngôn Thông.
Ngày 15 tháng 2 năm Tân Hợi,( (22-3-1011) niên hiệu Thuận Thiên thứ 2 (1011) đời vua Lý Thái Tổ, trước khi viên tịch, đại sư gọi đệ tử thân cận là Đa Bảo đến đọc bài kệ rồi nhắm mắt ngồi kiết già qua đời.

Badmonk dịch bài này nhân đúng ngày thiền sư Khuông Việt viên tịch . 

Thôi chào

Ngày đi, mưa chiều mờ bóng núi
Khói chừng như níu gót hành trang
Đưa tay gói mộng vào trong áo
Gói cả hoàng hôn lẫn đại ngàn

Nhà xưa để bụi mờ dấu ấm
Then lõng gió chui lộng bốn bề
Mắt rừng hoang dại xanh mầu khói
Ý cảm cùng mây rộng lối về

Thôi chào sông núi đời chân chất
Hậu kiếp tiền căn giả lại đời
Bao nhiêu việc cũ sầu chất ngất
Giọt nước Từ Bi rửa sạch rồi

Thôi chào cổ tự nghìn năm 
Chào cái chớp mắt xa xăm tôi chào

Hình như

Hình như
Em chỉ ởn ờ ?
Tặng tôi một phát bất ngờ
Hình như...
Anh về niệm tụng sáng trưa
Tìm trong chín kiếp vẫn chưa quên tình
Người đi
Nhớ nổi
Mong chìm
Thơ anh bỏ Đạo đi tìm
Hình như...

Badmonk - Tâm Nhiên

Tụng giá hoàn kinh sư Trần Quang Khải

頌駕還京師 - 陳光凱

奪槊章陽渡
擒胡函子關
太平須努力
萬古此江山

Tụng giá hoàn kinh sư - Trần Quang Khải
Đoạt sóc Chương Dương độ,
Cầm Hồ Hàm Tử quan.
Thái bình tu nỗ lực,
Vạn cổ thử gian san.


Phò giá về kinh
Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy ngàn thu. (Bản dịch của Trần Trọng Kim )


Chương Dương đoạt giáo quân thù,
Cửa Thiêng Hàm Tử cầm tù rợ Nguyên.
Thái bình gắng sức trung kiên,
Non sông đứng vững như kiền muôn thu .

Bản dịch của Badmonk


Trần Quang Khải (1241-1294) tự là Chiêu Minh, con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông. Ông là nhân vật giử một vị trí trọng yếu trong vương triều nhà Trần, cùng với Hưng Ðạo Vương Trần Quốc Tuấn dẫn dắt cuộc chiến đấu chống quân Mông Cổ đến thắng lợi . Ngày 6 tháng 6 năm Ất Dậu, sau khi đuổi quân Thoát Hoan, giải phóng kinh thành Thăng Long,Trần Quang Khải đưa hai vua Trần về lại kinh đô, theo phò giá và làm bài thơ này . Theo VH. Org

Đề đạo sĩ Thủy Vân am kỳ 2 Lê Thánh Tông

題道仕水雲菴其二   黎 聖 宗


暉暉周日竹侌凉 ，
三五蝉聲夏影長 。
一枕北牕塵慮断 ，
荷花驚起睡鴛鴦 。

Đề đạo sĩ Thủy Vân am kỳ 2  - Lê Thánh Tông

Huy huy chu nhật trúc âm lương,
Tam ngũ thiền thanh hạ ảnh trường.
Nhất chẩm bắc song trần lự đoạn,
Hà hoa kinh khởi thuỵ uyên ương.

Viết ở am Thủy Vân của đạo sĩ kỳ 2

Trời nắng chan hòa, bóng trúc râm
Ve kiêu, ngày cũng lạ chổ nằm
Bên song thả rớt giấc sầu mộng
Sen động, chim ngờ gió viếng thăm

Hạ nồng, tre phủ áo xanh
Ve kêu rộn rã, ngày xa lạ thường
Bên song tỉnh giấc vô thường
Gió lay sen động uyên ương giật mình...




 




 

Mộ xuân tức sự Nguyễn Trãi

暮春即事   阮廌

閑中盡日閉書齋，
門外全無俗客來。
杜宇聲中春向老，
一庭疏雨楝花開。

Mộ xuân tức sự  - Nguyễn Trãi

Nhàn trung tận nhật bế thư trai , 
Môn ngoại toàn vô tục khách lai .
Đỗ vũ thanh trung xuân hướng lão,
Nhất đình sơn vũ luyện hoa khai .

Cảnh cuối xuân 

Thư phòng nhàn nhã một mình ta
Cổng ngoài khép chặc chẵng khách qua
Đỗ quyên giục vội mùa xuân muộn
Mưa bụi cùng xoan trắng ngõ nhà

Nợ còn

Chợ trưa ngồi tính nợ đời
Mượm vay chưa trả nợ người nợ tôi
Nợ em vô ngại một đời
Trang kinh còn nợ nụ cười Hoa Nghiêm ...

Thiếu Niên Hành Vương Duy

少 年 行   王 維 ( 四首其一)


新 豐 美 酒 斗 十 千
咸 陽 遊 俠 多 少 年
相 逢 意 氣 為 君 飲
繫 馬 高 樓 垂 柳 邊

Thiếu Niên Hành - Vương Duy ( Tứ thủ kỳ nhất )

Tân Phong mỹ tửu đẩu thập thiên
Hàm Dương du hiệp đa thiếu niên
Tương phùng ý khí vị quân ẩm
Hệ mã cao lâu thùy liễu biên


Khúc ca người  tuổi trẻ (Bài 1 trong tứ thủ)

Rựu ở Tân Phong đấu mười nghìn
Du hiệp Hàm Dương khách thiếu niên.
Tâm đầu ý hợp cùng bạn uống
Lầu cao ngựa buộc liễu bên hiên

Tân Phong đấu rựu mười nghìn
Thiếu niên hào hiệp đến tìm Hàm Dương
Chút vì nghĩa khí mến thương
Lên lầu, ngựa buộc gốc dương bên hè

Vấn Hoài Thủy Bạch Cư Dị

問 淮 水 白 居 易

自 嗟 名 利 客
擾 擾 在 人 間
何 事 長 淮 水
東 流 亦 不 閒

Vấn Hoài Thủy - Bạch Cư Dị
Tự ta danh lợi khách,
Nhiễu nhiễu tại nhân gian.
Hà sự trường Hoài thủy,
Đông lưu diệc bất nhàn ?


Hỏi nước sông Hoài
Thương mình hám bã lợi danh
Giờ như mắc lưới quấn quanh cuộc đời
Vì sao hởi nước sông Hoài
Miệt mài năm tháng chảy hoài về đông...

Tiễn Vương-Thập-Bát về núi, Viết gửi chùa Tiên-Du- Bạch Cư Dị

送 王 十 八 歸 山
寄 題 仙 遊 寺 -  白 居 易


曾 於 太 白 峰 前 住
數 到 仙 遊 寺 裡 來
黑 水 澄 時 潭 底 出
白 雲 破 處 洞 門 開
林 間 煖 酒 燒 紅 葉
石 上 題 詩 掃 綠 苔
惆 悵 舊 遊 無 復 到
菊 花 時 節 羨 君 回

Tống Vương Thập Bát Quy Sơn ,Ký Đề Tiên Du Tự - Bạch Cư Dị

Tằng ư Thái Bạch phong tiền trú
Sồ đáo Tiên Du tự lý lai
Hắc thủy trừng thì đàm để xuất
Bạch vân phá xứ động môn khai
Lâm gian noãn tửu thiêu hồng diệp
Thạch thượng đề thi tảo lục đài
Trù trướng cựu du vô phục đáo
Cúc hoa thời tiết tiện quân hồi
Tiễn Vương-Thập-Bát về núi, Viết gửi chùa Tiên-Du

Thái Bạch từng đã trú chân
Chùa Tiên Du đã ghé thăm đôi lần...
Nước đen soi lặng đáy đầm
Gió khuân mây lọt miệng hang thông trời
Nấu rựu có lá phong rơi
Đá xanh rêu phủ lời thơ nồng nàn
Buồn giờ cách trở đò giang
Bạn về mùa cúc ngập vàng lối đi
 ...

La phù sơn hạ mai hoa thôn Tô Đông Pha

羅浮山下梅花 村   苏轼

玉雪為骨冰為魂
紛紛初疑月掛樹
耿 耿 獨 與 參 黃 昏
先 生 索 居 江 海 上
悄 如 病 鶴 栖 荒 園
千 香 國 豔 肯 相 顧
蓬 萊 宮 中 花 鳥 使
綠 衣 倒 掛 扶 桑 暾
抱 叢 窺 我 方 醉 臥
故 遣 啄 木 先 敲 門
麻 姑 過 君 及洒 掃
鳥 能 歌 舞 花 能 言
酒 醒 人 散 山 寂 寂
惟 有 落 月 窺 空 樽


La phù sơn hạ mai hoa thôn - Tô Thức (Tô Đông Pha )

La phù sơn hạ mai hoa thôn
Ngọc tuyết vi cốt băng vi hồn
Phân phân sơ nghi nguyệt quải thọ
Cạnh cạnh độc dữ Sâm hoàng hôn
Tiên sinh sách cư giang hải thượng
Tiễu như bịnh hạc thê hoang viên
Thiên hương quốc diễm khẳng tương cố
Tri ngã tửu thục thi thanh ôn
Bồng lai cung trung hoa điểu sứ
Lục y đảo quải phù tang thôn
Bảo tòng khuy ngã phương túy ngọa
Cố khiển trác mộc tiên xao môn
Ma cô quá quân cấp sái tảo
Điểu năng ca vũ hoa năng ngôn
Tửu tỉnh nhân tán sơn tịch tịch
Duy hữu lạc nguyệt khuy không tôn

Thôn hoa mai dưới chân núi La Phù

Làng Mai dựa núi La Phù
Xương mầu tuyết ngọc băng thu là hồn
Trăng neo trên đỉnh cô thôn
Hoàng hôn lạc ánh sao Hôm đứng buồn
Người đi cuối thác cùng nguồn
Giờ buồn như hạc trong chiều vườn hoang
Mầu trời sắc nước huy hoàng
Thơ chìm đáy rựu nhoè tờ hoa tiên
Chim về ngậm đóa hoa thiền
Áo thiên thanh vẫn ngất ngây mùi rừng
Tựa cây gối giấc muôn trùng
Mộng vừa sơ ngộ, mộng trùng trùng lai
Ba nghìn thế giới là nhà
Chim hoa có bóng tiền thân nhu mì
Hết say, người cảnh phân ly
Chỉ còn hoa rụng đáy ly hững hờ....